ท่านรอซูลุลลอฮ์(ศ)กับหะดีษ 12 อิม่าม ( บทที่ 3)

[L-umar]

ท่านรอซูลุลลอฮ์(ศ)กับหะดีษ  12  อิม่าม ( บทที่ 3)



Θ สะนัดหะดีษ  ►

رَوَي الشَّيْخُ الصَّدُوْقُ :

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنُ الْمُتَوَكِّلِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ: حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ الْكُوفِيُّ قَالَ: حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ عِمْراَنَ النَّخَعِيُّ، عَنْ عَمِّهِ الْحُسَيْنِ بْنِ يَزِيدَ ، عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ بْنِ سَالِمٍ ، عَنْ أَبِيهِ ، عَنْ أَبِي حَمْزَةَ ، عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبَّاسٍ قَالَ :

Θ มะตั่นหะดีษ  ►

قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ :

إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَتَعَالَى اطَّلَعَ إِلَى الْأَرْضِ  إِطْلاَعَةً فَاخْتاَرَنِيْ مِنْهاَ فَجَعَلَنِيْ نَبِياًّ، ثُمَّ اطَّلَعَ الثاَّنِيَّةَ فَاخْتاَرَ مِنْهاَ عَلِياًّ فَجَعَلَهُ إِماَماً، ثُمَّ أَمَرَنِيْ أَنْ أَتَّخِذَهُ أَخاً وَوَلِياًّ وَوَصِياًّ وَخَلِيْفَةً وَوَزِيْراً، فَعَلِىٌّ مِنِّيْ وَأَناَ مِنْ عَلِيٍّ وَهُوَ زَوْجُ ابْنَتِيْ وَأَبُوْسِبْطَيِ الْحَسَنِ وَالْحُسَيْنِ، أَلاَ وَإِنَ اللهَ تَباَرَكَ وَتَعاَلَى جَعَلَنِيْ وَإِياَّهُمْ حُجَجاً عَلَى عِباَدِهِ، وَجَعَلَ مِنْ صُلْبِ الْحُسَيْنِ أَئِمَّةً يَقُوْمُوْنَ بِأَمْرِيْ، وَيِحْفِظُوْنَ وَصِيَّتِيْ ، التاَّسِعُ مِنْهُمْ قاَئِمُ أَهْلِ بَيْتِيْ، وَمَهْدِيُّ اُمَّتِيْ، أَشْبَهُ النَّاسِ بِيْ فِي شَمَائِلِهِ وَأَقْوَالِهِ وَأَفْعاَلِهِ يَظْهَرُ بَعْدَ غَيْبَةٍ طَوِيْلَةٍ وَحَيْرَةٍ مُضِلَّةٍ، فَيُعْلِنُ أَمْرَ اللهِ، وَيُظْهِرُ دِيْنَ اللهِ عَزَّوَجَلَّ، يُؤَيَّدُ بِنَصْرِ اللهِ وَيُنْصَرُ بِمَلاَئِكَةِ اللهِ، فَيَمْلَأُ الْأَرْضَ قِسْطًا وَعَدْلًا كَمَا مُلِئَتْ جَوْرًا وَظُلْمًا

Θ สายรายงาน  ►

เชคศอดูกเล่าว่า : มุฮัมมัด บินมูซา บินอัลมุตะวักกิลเล่าให้เราฟัง เขากล่าวว่า   มุฮัมมัด บินอะบีอับดิลละฮ์ อัลกูฟีเล่าให้เราฟัง เขากล่าวว่า  มูซา บินอิมรอน อันนะเคาะอีเล่าให้เราฟัง   จากลุงของเขาคืออัลฮูเซน บินยาซีด  จากอัลฮาซัน บินอาลี บินซาลิม  จากบิดาของเขา  จากอะบีฮัมซะฮ์(อัษษุมาลี) จากสะอีด บินญุเบร จากท่านอับดุลเลาะฮ์ บินอับบาสเล่าว่า  :

ท่านรอซูลุลลอฮ์(ศ)กล่าวว่า

แท้จริงอัลเลาะฮ์ (ตะบาร่อกะ วะตะอาลา ) ทรงเผยแก่ชาวโลกในครั้งแรก  ทรงคัดเลือกฉันมาจากชาวโลก แล้วทรงแต่งตั้งฉันให้เป็นนะบี  แล้วต่อมาพระองค์ทรงเผยเป็นครั้งที่สอง  แล้วทรงคัดเลือกอาลีจากชาวโลก แล้วพระองค์แต่งตั้งเขาเป็นอิหม่าม  

จากนั้นพระองค์ได้บัญชาให้ฉันเอาเขา(อาลี)เป็นพี่น้อง เป็นวะลี(คนรัก) เป็นวะซี(ผู้สืบทอดเจตนารมณ์) เป็นคอลีฟะฮ์(ผู้ปกครองสืบต่อจากฉัน) และเป็นวะซีร(ที่ปรึกษา)

ดังนั้นอาลีมาจากฉันและฉันมาจากอาลี และเขาเป็นสามีบุตรีของฉันและเป็นบิดาหลานทั้งสองของฉันคือฮาซันและฮูเซน

พึงรู้เถิดว่า แท้จริงอัลลอฮ์(ตะบาร่อกะ วะตะอาลา) ทรงแต่งตั้งฉันและพวกเขาให้เป็นฮุจญะฮ์(หลักฐาน)บนปวงบ่าวของพระองค์

และทรงแต่งตั้งจากบุตรที่สืบเชื้อสายมาจากฮูเซนให้เป็นบรรดาอิม่ามผู้นำ  พวกเขาจะปฏิบัติหน้าที่ตามคำสั่งของฉัน พวกเขาจะรักษาวะซียะฮ์(คำสั่งเสีย)ของฉัน (อิม่ามผู้นำ)คนที่ 9  จากพวกเขา(จากบุตรของฮูเซน)คือ กออิมแห่งอะฮ์ลุลบัยต์ของฉัน

เขาคือบุคคลที่เหมือนฉันมากที่สุด ทั้งในรูปประพรรณสัญฐาน  คำพูดและการกระทำต่างๆของเขา

เขาจะปรากฏตัวหลังจากการหายตัวไปอย่างยาวนาน และความมืนงงที่หลงทาง แล้วจากนั้นเขาจะทำการประกาศพระบัญชาของอัลลอฮ์

และเขาจะทำให้ศาสนาของอัลลอฮ์นั้น(ประจักษ์แจ้งเหนือศาสนาอื่นทั้งมวล)  เขาจะได้รับการสนับสนุนด้วยการช่วยเหลือของอัลลอฮ์ และเขาจะได้รับความช่วยเหลือโดยบรรดามลาอิกะฮ์ของอัลลอฮ์

แล้วเขาจะเติมโลกให้เต็มไปด้วยความเที่ยงธรรมและความยุติธรรมดั่งที่มันเคยเกลื่อนกลาดไปด้วยความอธรรมและการกดขี่

อ้างอิงจากหนังสือ
กะมาลุดดีน  วะตะมามุนนิ๊อ์มะฮ์ บาบที่ 24  หน้า  257  หะดีษที่ 2


http://www.rafed.net/books/hadith/kamal/14.html#62

[L-umar]

☺  อธิบายความหมายหะดีษ


อัลลอฮ์ตะอาลาได้สร้างมนุษย์และญินมาเพื่ออิบาดะฮ์(เคารพภักดี)ต่อพระองค์เพียงพระองค์เดียวเท่านั้นดังที่ทรงตรัสว่า

وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ

และข้ามิได้สร้างมนุษย์และญินขึ้นมาเพื่ออื่นใด นอกจากเพื่อเคารพภักดีต่อข้าเท่านั้น  
ซูเราะฮ์อัซ-ซาริย๊าต : 56

และทรงระบุให้มนุษย์ได้รับรู้ถึงหลักศรัทธาว่า

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ آمِنُواْ بِاللّهِ وَرَسُولِهِ وَالْكِتَابِ الَّذِي نَزَّلَ عَلَى رَسُولِهِ وَالْكِتَابِ الَّذِيَ أَنزَلَ مِن قَبْلُ وَمَن يَكْفُرْ بِاللّهِ وَمَلاَئِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسُلِهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلاَلاً بَعِيدًا

โอ้บรรดาผู้ศรัทธา ! จงศรัทธาต่ออัลลอฮ์และรอซูลของพระองค์เถิด และคัมภีร์(อัลกุรอาน)ที่พระองค์ได้ทรงประทานลงมาแก่รอซูลของพระองค์ และคัมภีร์ที่พระองค์ได้ทรงประทานลงมาก่อนนั้น  และผู้ใดปฏิเสธศรัทธาต่ออัลลอฮ์ และมลาอิกะฮ์ของพระองค์และบรรดาคัมภีร์ของพระองค์และบรรดารอซูลของพระองค์ และวันสิ้นโลกแล้วไซร้ แน่นอนเขาได้หลงทางอย่างห่างไกล    
ซูเราะฮ์อัน-นิซาอ์ : 136

และทรงได้ส่งศาสดาของพระองค์ไปยังทุกชนชาติเพื่อชี้แจงศาสนาของพระองค์ดังที่ทรงตรัสว่า
 
وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِي كُلِّ أُمَّةٍ رَّسُولاً أَنِ اعْبُدُواْ اللّهَ وَاجْتَنِبُواْ الطَّاغُوتَ فَمِنْهُم مَّنْ هَدَى اللّهُ وَمِنْهُم مَّنْ حَقَّتْ عَلَيْهِ الضَّلالَةُ فَسِيرُواْ فِي الأَرْضِ فَانظُرُواْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ

และโดยแน่นอน เราได้ส่งรอซูลมาในทุกประชาชาติ (โดยบัญชาว่า) "พวกท่านจงเคารพภักดีอัลลอฮ์ และจงหลีกหนีให้ห่างจากพวกเจว็ด" ดังนั้น ในหมู่พวกเขามีผู้ที่อัลลอฮ์ทรงชี้แนะทางให้และในหมู่พวกเขามีการหลงผิดคู่ควรแก่เขา ฉะนั้นพวกเจ้าจงตระเวนไปในแผ่นดิน แล้วจงดูว่าบั้นปลายของผู้ปฏิเสธนั้นเป็นเช่นใด      ซูเราะฮ์ อัน-นะห์ลุ : 36

ซึ่งศาสดาของอัลลอฮ์ทุกคนล้วนถูกเลือกสรรโดยอัลลอฮ์เองทั้งสิ้น ดังที่พระองค์ตรัสว่า :

إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَى آَدَمَ وَنُوحًا وَآَلَ إِبْرَاهِيمَ وَآَلَ عِمْرَانَ عَلَى الْعَالَمِينَ

แท้จริง(เพื่อการเป็นนบี) อัลลอฮ์ได้เลือกอาดัมและนู๊หฺ และวงศ์วาน(บางคน)ของอิบรอฮีม และวงศ์วาน(บางคน)ของอิมรอน (ให้เด่น)เหนือประชาชาติทั้งหลาย
ซูเราะฮ์อาลิ อิมรอน : 32

โดยเฉพาะศาสดาคนสุดท้ายของโลก ( คอตะมุน-นะบียีน ) อัลลอฮ์ถือว่า ตระกูลบนีฮาชิม เป็นตระกูลประเสริญที่สุดในการเป็นอิมามุลอัมบิยาอ์(หัวหน้าแห่งบรรดาศาสดา)
ตามที่มีรายงานหะดีษจากท่านนะบีมุฮัมมัด (ศ) ได้กล่าวว่า :

إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَى كِنَانَةَ مِنْ وَلَدِ إِسْمَاعِيلَ وَاصْطَفَى قُرَيْشًا مِنْ كِنَانَةَ وَاصْطَفَى مِنْ قُرَيْشٍ بَنِى هَاشِمٍ وَاصْطَفَانِى مِنْ بَنِى هَاشِمٍ

แท้จริง (เพื่อการเป็นนะบี) อัลลอฮ์ทรงเลือกเผ่ากินานะฮ์มาจากลูกหลานของอิสมาอีล และทรงเลือกเผ่ากุเรชมาจากลูกหลานของกินานะฮ์  และทรงเลือกตระกูลบะนีฮาชิมมาจากเผ่ากุเรช และทรงเลือกฉัน(เป็นนะบี)ที่มาจากตระกูลฮาชิม  

ดูซอฮิ๊ฮ์มุสลิม  หะดีษที่ 6077

อับดุลมุตต่อลิบ  บุตรของฮาชิมคือ ปู่ของท่านนะบีมุฮัมมัด(ศ)  เขามีบุตรชาย 10 คนคือ

1, ฮาริษ (พี่คนโต) 2, ฆ็อยด๊าก (หัจญ์ลุ)  3,อะบูละฮับ (อับดุลอุซซา) 4,มุเกาวิม 5,ฎิร็อร
6, อับบาส 7, ฮัมซะฮ์ 8, อะบูตอลิบ(อับดุมะนาฟ) 9, ซุเบร  10,อับดุลเลาะฮ์ (น้องชายคนสุดท้อง)

ท่านอับดุลเลาะฮ์คือ  บิดาของท่านนะบีมุฮัมมัด(ศ)  และ
ท่านอะบูตอลิบ(พี่ชายของอับดุลเลาะฮ์)คือ บิดาของท่านอาลี
ดังนั้นทั้งสองบุคคลมาจากตระกูลเดียวกันคือ  บะนีฮาชิม

ท่านนะบี(ศ)ได้เล่าว่า อัลลอฮ์ทรงคัดเลือกตัวฉันมาเป็นนะบี  แล้วทรงคัดเลือกอาลีมาเป็นอิหม่าม  จากนั้นทรงบัญชาให้ฉันเอาอาลีเป็นคอลีฟะฮ์สืบทอดหน้าที่ต่อจากฉัน
และท่านได้เล่าว่า อาลีมาจากฉันและฉันมาจากอาลี และอาลีคือสามีของฟาติมะฮ์บุตรีของฉันและยังเป็นบิดาของหลานชายของฉันคือฮาซันและฮูเซน
ท่านนะบี(ศ)ได้เล่าว่า อัลลอฮ์ได้แต่งตั้งฉันและ 1, อาลี 2. ฮาซัน 3. ฮูเซนเป็นฮุจญะฮ์ต่อปวงบ่าวของพระองค์ และทรงแต่งตั้งบุตรที่สืบเชื้อสายมาจากฮูเซนให้เป็นบบรดาอิม่าม โดยอิม่ามคนที่ 9 ที่มาจากบุตรของฮูเซนคือ กออิมแห่งอะฮ์ลุลบัยต์ของฉัน
กออิม คือนามหนึ่งของ อิม่ามมะฮ์ดี(อ) ซึ่งท่านนะบี(ศ)กล่าวว่า อัลมะฮืดี(อ)ผู้นี้คือบุคคลที่เหมือนฉันมากที่สุดทั้งในรูปประพรรณสัญฐาน คำพูดและการกระทำต่างๆของเขา เขาจะปรากฏตัวหลังจากการหายตัวไปอย่างยาวนาน แล้วจากนั้นเขาจะทำการประกาศพระบัญชาของอัลลอฮ์ และจะทำให้ศาสนาของอัลลอฮ์ประจักษ์แจ้งเหนือศาสนาอื่นทั้งมวล

วรรคที่ท่านนะบี(ศ)เล่าว่า

อัลลอฮ์ได้แต่งตั้งฉันและ 1, อาลี 2. ฮาซัน 3. ฮูเซนให้เป็นฮุจญะฮ์ต่อปวงบ่าวของพระองค์ และทรงแต่งตั้งบุตรที่สืบเชื้อสายมาจากฮูเซนให้เป็นอิม่ามผู้นำ โดยอิม่ามคนที่ 9 จากจากบุตรของฮูเซนคืออัลมะฮ์ดี(อ)
ฉะนั้นเมื่อเรานำอิม่ามที่ 1, อาลี 2. ฮาซัน 3. ฮูเซน มารวมกับอิม่ามอีก 9 คนที่มาจากบุตรของอิม่ามฮูเซน จึงได้ผลลัพท์เป็น  12 อิม่าม

[L-umar]

สำหรับหะดีษนี้ เราเหลือสิ่งที่ยังค้างคาอยู่อีกหนึ่งประการคือ


หะดีษบทนี้  มีสถานะ  ซอฮิ๊ฮ์   หรือ  ดออีฟ



หากท่านอยากทราบก็ต้องมาฟังนักปราชญ์ผู้เชี่ยวชาญชีวประวัตินักรายงานหะดีษว่า  

พวกเขาได้ให้คำวิจารณ์ถึงบรรดานักรายงานหะดีษบทนี้   ไว้อย่างไร   เช่น  เชื่อถือได้หรือไม่    

[L-umar]

สำหรับสะนัดของหะดีษนี้   มีสายรายงานที่นับจากรอวีคนแรก  ไปถึงรอวีคนสุดท้ายซึ่งเป็นซอฮาบะฮ์ ที่รายงานจากท่านรอซูลุลลอฮ์(ศ)   รวมทั้งสิ้น  10  คน




۩ พิเคราะห์สายรายงานหะดีษ

1.เชคศอดูก→ 2.มุฮัมมัด บินมูซา บินอัลมุตะวักกิล→ 3.มุฮัมมัด บินอะบีอับดิลละฮ์ อัลกูฟี→4.มูซา บินอิมรอน อันนะเคาะอี→5.จากลุงของเขาคืออัลฮูเซน บินยาซีด→  6.อัลฮาซัน บินอาลีบินซาลิม→  7.จากบิดาของเขา→  8.อะบีฮัมซะฮ์(อัษษุมาลี) → 9.สะอีด บินญุเบร→ 10.ท่านอับดุลเลาะฮ์ บินอับบาส→ท่านรอซูลุลลอฮ์(ศ)

[L-umar]

1. เชคศอดูก ( 305 – 381 ฮ.ศ.รวมอายุ 76 ปี)  →


เชคศอดูกอยู่ในยุคตัวแทนพิเศษ(นาอิบค็อศ)คนสุดท้ายของอิม่ามมะฮ์ดี เขารายงานหะดีษจากบิดาของเขาชื่อ อาลี บินอัลฮูเซน บินบาบะวัยฮฺ อัลกุมมี บิดาเชคศอดูกเคยเข้าพบอิม่ามฮาซันอัสการี อิม่ามคนที่ 11 และเขาอยู่จนถึงยุคฆ็อยบะฮ์ของอิม่ามท่านที่ 12  

ชื่อเต็มคือ เชคอะบูญะอ์ฟัร     มุฮัมมัด บินอาลี บินอัลฮูเซน บินมูซา บินบาบะวัยฮฺ  อัลกุมมี   รู้จักกันนาม  เชคศอดูก

เกิดหลังปีฮ.ศ. 305  ที่เมืองกุม  ประเทศอิหร่าน ด้วยบะร่อกัตจากดุอาอ์ของอิม่ามมะฮ์ดี(อ)
มรณะฮ.ศ. 381 ที่เมืองเรย์ อยู่ทางตอนใต้ของเมืองเตฮะราน ประเทศอิหร่าน  

คำวิจารณ์สถานะของเชคศอดูก

1- เชคตูซี่กล่าวว่า  

مُحَمَّدُ بْنُ عَلِىِّ بْنِ الْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ باَبَوَيْهِ الْقُمِّيُّ، يُكْنَى أَباَ جَعْفَرٍ، كاَنَ جَلِيْلاً حاَفِظاً لِلأَحاَدِيْث بَصِيْراً بِالرِّجاَلِ ناَقِداً لِلأخْباَرِ لَمْ يُرَ فِي الْقُمِّيِّيْنَ مِثْلَهُ فِي حِفْظِهِ وَ كَثْرَةِ عِلْمِهِ

มุฮัมมัด บินอาลี บินอัลฮูเซน บินมูซา บินบาบะวัยฮฺ  อัลกุมมี  ฉายาอะบูญะอ์ฟัร    : เขาเป็นผู้ทรงคุณวุฒิระดับสูง  นักท่องจำหะดีษ    ผู้เชี่ยวชาญอิลมุลริญาล  นักวิจารณ์สายรายงานหะดีษ   ไม่เคยเห็นในชาวเมืองกุมคนใดเหมือนเขาในความจำของเขา และในความรู้ที่มากมายของเขา

ดูอัลฟะฮ์ร็อสต์ โดยเชคตูซี่  อันดับที่  695  

2- อิบนุดาวูดกล่าวว่า

مُحَمَّدُ بْنُ عَلِىِّ بْنِ الْحُسَيْنِ بن بابويه  أبو جعفر جليل القدر حفظة بصير بالفقه والاخبار شيخ الطائفة وفقيهها ووجهها بخراسان

มุฮัมมัด บินอาลี บินอัลฮูเซน บินมูซา บินบาบะวัยฮฺ  อัลกุมมี  ฉายาอะบูญะอ์ฟัร    : เขาเป็นผู้ทรงคุณวุฒิระดับสูง  นักท่องจำหะดีษ    ผู้เชี่ยวชาญด้านฟิกฮ์และรายงานหะดีษ  คือชัยค์แห่งกลุ่มปราชญ์ชีอะฮ์ เป็นฟะกีฮ์และเป็นหัวหน้ากลุ่มที่เมืองคูรอซาน

ดูริญาล อิบนิดาวูด  อันดับที่  1455  


3-อัลลามะฮ์ฮิลลีกล่าวว่า

مُحَمَّدُ بْنُ عَلِىِّ بْنِ الْحُسَيْنِ بن موسى بن بابويه القمي أبوجعفر نزيل الري شيخنا وفقيهنا ووجه الطائفة بخراسان، كان جليلا حافظا الاحاديث بصيرا بالرجال ناقدا للاخبار لم ير في القميين مثله في حفظه وكثرة علمه

มุฮัมมัด บินอาลี บินอัลฮูเซน บินมูซา บินบาบะวัยฮฺ  อัลกุมมี  อะบูญะอ์ฟัร    : พำนักอยู่ที่เมืองเรย์ (อิหร่าน)  เขาเป็นเชค(นักปราชญ์)ของเรา เป็นฟะกีฮ์ของเรา และเป็นหัวหน้ากลุ่มที่เมืองคูรอซาน
เขาคือผู้ทรงคุณวุฒิระดับสูง  นักท่องจำหะดีษ   ผู้เชี่ยวชาญอิลมุลริญาล  นักวิจารณ์สายรายงานหะดีษ ไม่เคยเห็นชาวเมืองกุมคนใดเหมือนเขาในความจำของเขา และในความรู้ที่มากมายของเขา


ดูคุลาเศาะตุลอักวาล โดยอัลลามะฮ์ฮิลลี  อันดับที่  44  

[L-umar]

2.มุฮัมมัด บินมูซา บินอัลมุตะวักกิล→


คืออาจารย์คนหนึ่งเชคศอดูก(มรณะฮ.ศ.381)

มุฮัมมัด บินมูซารายงานหะดีษจาก  →
อับดุลลอฮ์  บินญะอ์ฟัร อัลหุมัยรี
สะอัด  บินอับดุลลอฮ์ อัลอัชอะรี
อาลี  บินอิบรอฮีม อัลกุมมี
อาลี  บินอัลฮูเซน อัลสะอ์ดุ อาบาดี
มุฮัมมัด  บินยะห์ยาอัลอัตตอร และปราชญ์ผู้ทรงคุณวุฒิอื่นๆอีก

ผู้ที่รายงานหะดีษจากมุฮัมมัด บินมูซา →
มุฮัมมัด บินอาลี บินบาบะวัยฮฺ หรือรู้จักกันนามเชคศอดูก ซึ่งเป็นมุฮัดดิษที่ยิ่งใหญ่คนหนึ่ง

ดูเมาซูอะฮ์ อัศฮาบุลฟุเกาะฮาอ์  อันดับที่ 1647


อัลลามะฮ์ฮิลลีกล่าวว่า

مُحَمَّدُ بْنُ مُوْسَى بْنِ الْمُتَوَكِّلِ ثِقَةً

มุฮัมมัด บินมูซา  อัลมุตะวักกิล   เชื่อถือได้ในการรายงาน

ดูคุลาเศาะตุลอักวาล โดยอัลลามะฮ์ฮิลลี  อันดับที่  58


สัยยิดาอาลี อัลบุรูญัรดีกล่าวว่า

مُحَمَّدُ بْنُ مُوْسَى بْنِ الْمُتَوَكِّلِ ثِقَةً

มุฮัมมัด บินมูซา  อัลมุตะวักกิล   เชื่อถือได้ในการรายงาน  

ดูเฏาะรออิฟุลมะกอล  อันดับที่  1073

[L-umar]

3.มุฮัมมัด บินอะบีอับดิลละฮ์ อัลกูฟี→


นักรายงานผู้นี้มีหลายชื่อด้วยกันที่พบในตัวบทหะดีษคือ

مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ الْأَسَدِيُّ أَبِي الْحُسَيْنِ
مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ الْأَسَدِيُّ
محمد بن أَبِي عَبْدِ اللَّهِ الْأَسَدِيُّ
محمد بن أَبِي عَبْدِ اللَّهِ الْكُوفِيُّ

บิดาของเขาเป็นหัวหน้าคนหนึ่งและยังเป็นวะกีล(เจ้าหน้าที่)คนหนึ่งของอิม่ามมะฮ์ดี(อ)ในสมัยฆ็อยบะฮ์ของท่าน  ซึ่งมีรายงานเกี่ยวกับเขาว่ามีสารต่างๆที่ลงลายเซ็นจากท่านอิม่าม(อ)ที่บ่งบอกถึงความประเสริฐของเขาและความสูงส่งของเขา    เขาเป็นนักรายงานหะดีษที่เชื่อถือได้  มีรายงานหะดีษที่ถูกต้อง และสายรายงานหะดีษของเขาที่สืบไปถึงบรรดาอิม่ามแห่งอะฮ์ลุลบัยต์(อ)มีจำนวนประมาณ 85 หะดีษ

มุฮัมมัด บินอะบีอับดิลละฮ์รายงานหะดีษจาก →  
อิสฮาก บินมุฮัมมัด  อัลค็อษอะมี
สะอัด บินอับดุลลอฮ์
สะฮัล บินซิยาด อัลอาดะมี
ซอและห์ บินอะบีฮัมมาด อัลรอซี
อาลี บินอะบิลกอสิม
มุฮัมมัด บินอะบีบะชัร
มุฮัมมัด บินอิสมาอีล อัลบัรมักกี (เขารายงานหะดีษจากบุคคลนี้มากมาย)
มุฮัมมัด บินหัสซาน อัลรอซี
มุฮัมมัด บินอัลฮูเซน บินอะบิลคอตตอบ
มูซา บินอิมรอน อันนะเคาะอี
มุฮัมมัด บินอุษมาน อัลอัมรี  มรณะฮ.ศ. 304-305 เขาคือนาอิบคอศคนที่ 2 ของอิม่ามมะฮ์ดี(อ)

ผู้ที่รายงานหะดีษจากมุฮัมมัด บินอะบีอับดิลละฮ์ →
เชคกุลัยนี (ลูกศิษย์คนหนึ่งของมุฮัมมัดบินอะบีอับดิลละฮ์ รายงานหะดีษจากอาจารย์มากมาย)อาลี บินหาติม อัลก็อซวีนี
อาลี บินอะหมัด บินมูซา อัดดักกอก
อัลฮูเซน บินอิบรอฮีม บินอะหมัด อัลกาติบ

(มุฮัมมัด บินอะบีอับดิลละฮ์)มรณะในเดือนร่อบีอุลอาคิร หรือญุมาดิลอูลา  ฮ.ศ. 312
ดูเมาซูอะฮ์ อัศฮาบุลฟุเกาะฮาอ์  อันดับที่ 1572



ท่านนะญาชีกล่าวว่า

مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ بن محمد بن عون الأسدي أبو الحسين الكوفي
ساكن الري. يقال له محمد بن أبي عبد الله، كان ثقة، صحيح الحديث،
مات أبو الحسين محمد بن جعفر ليلة الخميس لعشر خلون من جمادى الأولى سنة اثنتي عشرة وثلاثمائة

มุฮัมมัด บินญะอ์ฟัร บินมุฮัมมัด บินอูน อัลอะซะดี อะบุลฮูเซน อัลกูฟี พำนักอยู่ที่เมืองเรย์ เรียกเขาว่า มุฮัมมัด บินอะบีอับดิลละฮ์  เขาเป็นผู้ที่เชื่อถือได้ มีรายงานหะดีษที่ถูกต้อง
เขามรณะในคืนวันพฤหัสที่ 10 เดือนญุมาดิลอูลา ฮ.ศ. 312

ดูริญาลนะญาชี  อันดับที่ 1020



ท่านอิบนุดาวูดกล่าวว่า

مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ بن محمد بن عون الاسدي أبو الحسين الكوفي ساكن الري يقال له محمد بن أبي عبدالله كان ثقة صحيح الحديث

มุฮัมมัด บินญะอ์ฟัร บินมุฮัมมัด บินอูน อัลอะซะดี  อะบุลฮูเซน ชาวกูฟะฮ์ พำนักอยู่ที่เมืองเรย์ เรียกเขาว่า มุฮัมมัด บินอะบีอับดิลละฮ์  เขาเป็นผู้ที่เชื่อถือได้ มีรายงานหะดีษที่ถูกต้อง
ดูริญาลอิบนิดาวูด  อันดับที่ 1337


อัลลามะฮ์ฮิลลีกล่าวว่า

مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ بن محمد بن عون الاسدي أبوالحسين الكوفي سكن الري، يقال له: محمد بن أبي عبدالله كان ثقة صحيح الحديث

มุฮัมมัด บินญะอ์ฟัร บินมุฮัมมัด บินอูน อัลอะซะดี อะบุลฮูเซน อัลกูฟี พำนักอยู่ที่เมืองเรย์ เรียกเขาว่า มุฮัมมัด บินอะบีอับดิลละฮ์  เขาเป็นผู้ที่เชื่อถือได้ มีรายงานหะดีษที่ถูกต้อง

ดูคุลาเศาะตุลอักวาล  อันดับที่ 145

[L-umar]

4.มูซา บินอิมรอน อันนะเคาะอี→


สัยยิดอัลคูอีกล่าวว่า  :  

มูซา บินอิมรอน อันนะเคาะอีรายงานหะดีษจาก→อัลฮูเซน บินยาซีด, ผู้ที่รายงานจากเขาคือ→มุฮัมมัด บินอะบีอับดิลละฮ์ อัลกูฟี ดูกามิลุตซิยารอต บาบที่ 9 ฟิดดะลาละติ อะลา ก็อบริอะมีริลมุอ์มินีน(อ)หะดีษที่ 7
เขารายงานจากอัลฮูเซน บินยาซีด คือลุงของเขา ,และมุฮัมมัด บินอะบีอับดิลละฮ์ อัลอะซะดีได้รายงานจากเขา : ดูมะชัยเคาะตุลฟะกีฮ์ ในสายรายงานของเขาที่สืบไปยังยะห์ยา บินอิบาด อัลมักกี

มุฮัมมัด บินอะบีอับดิลละฮ์ อัลกูฟีรายงานหะดีษจากเขา ดูมันลายะห์ฎุรุฮุลฟะกีฮ์ เล่ม 4 : 180 หะดีษที่ 5406  บาบ อัลวะซียะฮ์ มินละดุนอาดัม(อ)

رَوَى مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ الْكُوفِيُّ عَنْ مُوسَى بْنِ عِمْرَانَ النَّخَعِيِّ عَنْ عَمِّهِ الْحُسَيْنِ بْنِ يَزِيدَ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ يَحْيَى بْنِ أَبِي الْقَاسِمِ عَنِ الصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ (ع) قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص)...
และมันลายะห์ฎุรุฮุลฟะกีฮ์ เล่ม 4 : 351 หะดีษที่ 5758  บาบ นะวาดิรุลมาวารีษ

رَوَى مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ الْكُوفِيُّ عَنْ مُوسَى بْنِ عِمْرَانَ النَّخَعِيِّ عَنْ عَمِّهِ الْحُسَيْنِ بْنِ يَزِيدَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبِيهِ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (ع)...
‏
ดูมุอ์ญัมริญาล  อันดับที่ 12848

รายงานของมูซาบินอิมรอนอันนะเคาะอีที่ได้รับการตรวจทานโดยมัรกะซุล บุฮูซ คอมพิวเตอร์ ลิลอุลูมิลอิสลามียะฮ์ เมืองกุม อิหร่านว่ามีสถานะ ซอฮิ๊ฮ์ เช่น

رَوَاهُ فِي مَعَانِي الْأَخْبَارِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ السِّنَانِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ الْكُوفِيِّ عَنْ مُوسَى بْنِ عِمْرَانَ النَّخَعِيِّ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ يَزِيدَ النَّوْفَلِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ حُمْرَانَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي خَالِدٍ الْكَابُلِيِّ قَالَ قُلْتُ لِعَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ (ع)...

สถานะฮะดีษ  :  ซอฮี๊ฮฺ   ดูวะซาอิลุชชีอะฮ์ โดยอัลฮุรรุลอามิลี เล่ม 1 : 324 หะดีษที่ 852  


สะนัดซิยาเราะฮ์ญามิอะฮ์ของมูซา บินอิมรอนที่เล่าจากอิม่ามอาลีอัลฮาดี อิม่ามคนที่ 10

حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِمْرَانَ الدَّقَاقُ رضي الله عنه وَمُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ السِّنَانِيُّ وَعَلِيُّ بْنُ عَبْدِ الْوَراَّقِ وَالْحُسَيْنُ بْنُ إِبْراَهِيْمَ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ هِشاَمِ الْمَكْتَبِ قاَلُوْا : حَدَّثَناَ مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ الْكُوفِيُّ وَأَبُو الْحُسَيْنِ الْاَسَدِيُّ قَالُوا: حَدَّثَناَ مُحَمَّدُ بْنُ إسْماَعِيْلَ الْمَكِّيُّ الْبَرْمَكِّيُّ قَالَ : حَدَّثَناَ مُوسَى بْنُ عِمْرَانَ النَّخَعِيُّ قاَلَ : قُلْتُ لعَلِىِّ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِىِّ بْنِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِىِّ بْنِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِىِّ بْنِ أَبِى طَالِبٍ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ : عَلِّمْنِيْ ياَ ابْنَ رَسُوْلِ الله قَوْلاً أَقُوْلُهُ بَلِيْغاً كاَمِلاً إِذاَ زُرْتُ وَاحِداً مِنْكُمْ...

เชคศอดูกเล่าจาก→อาลี บินอะหมัด บินมุฮัมมัด บินอิมรอนอัดดักกอก→และมุฮัมมัด บินอะหมัดอัสสินานี →และอาลี บินอับดุลวัรรอก→และอัลฮูเซน บินอิบรอฮีม บินอะหมัด บินฮิชามอัลมักตับพวกเขาเล่าว่า→มุฮัมมัด บินอะบีอับดิลละฮ์อัลกูฟี→และอะบุลฮูเซน อัลอะซะดีพวกเขาเล่าว่า→มุฮัมมัด บินอิสมาอีล อัลมักกี อัลบัรมักกี→มูซา บินอิมรอน อันนะเคาะอีไดเล่าว่า : ฉันได้กล่าวกับท่านอิม่ามอาลี บินมุฮัมมัด บินอาลี บินมูซา บินญะอ์ฟัร บินมุฮัมมัด บินอาลี บินฮูเซน บินอาลี บินอะลีตอลิบ(อ)ว่า โอ้บุตรของท่านรอซูลุลลอฮ์  โปรดสอนแก่ฉันซึ่งถ้อยคำที่ลึกซึ้งสมบูรณ์ เมื่อฉันได้ไปซิยารัต(สุสาน)คนหนึ่งคนใดจากพวกท่าน...

ดูอุยูนุ อัคบาริลริฎอ(อ) เล่ม 1 : 309 หะดีษที่ 1

สายรายงานนี้แสดงว่า มูซา บินอิมรอนคือสาวกคนหนึ่งของอิม่ามอาลีอัลฮาดี อิม่ามคนที่ 10

* หมายเหตุ  ไม่พบตำราริญาลชีอะฮ์เล่มใดกล่าวยกย่องหรือตำหนิต่อมูซา บินอิมรอน

[L-umar]

5.จากลุงของเขาคือ อัลฮูเซน บินยาซีด  →
 
เขาคือสาวกคนหนึ่งของอิม่ามอาลีอัลริฎอ  อิม่ามคนที่ 8


เชคมุฮัมมัดบินฮาซัน อัตตูซี่(385-460 ฮ.ศ.)กล่าวว่า

الحسين بن يزيد النوفلي
له كتاب، أخبرنا به عدة من أصحابنا عن أبي المفضل عن ابن بطة عن أحمد بن أبي عبد الله عنه

อัลฮูเซน บินยาซีด อัลเนาฟะลี  สำหรับเขามีกิตาบ รายงานของเขาที่เล่าให้เราฟัง มีจำนวนมากซึ่งมันมาจากอัศฮาบของเราจากสายรายงานของอะบูมุฟัฎฎ็อล จากอิบนิบัฎเฎาะฮ์ จากอะหมัด บินอะบีอับดิลละฮ์จากเขา

ดูอัลฟะฮ์ร็อสต์ เชคตูซี่  อันดับที่ 224

เชคอะหมัด บินอาลี อันนะญาชี ( 372-450 ฮ.ศ.) กล่าวว่า

الحسين بن يزيد بن محمد بن عبد الملك النوفلي
نوفل النخع مولاهم كوفي أبو عبد الله. كان شاعرا أديبا وسكن الري ومات بها، وقال قوم من القميين إنه غلا في آخر عمره والله أعلم، وما رأينا له رواية تدل على هذا

อัลฮูเซน บินยาซีด บินมุฮัมมัด บินอับดุลมะลิก อันเนาะฟะลี  
เนาฟัล อันนัคอุ  เป็นคนรับใช้ของพวกเขา ชาวเมืองกูฟะฮ์ ฉายาคืออะบูอับดุลลอฮ์  เขาเป็นนักกวี  นักวรรณคดีอาหรับ  และอาศัยอยู่ที่เมืองเรย์(อิหร่าน)และมรณะที่นั่น  ชาวเมืองกุมส่วนหนึ่งกล่าวว่า เขาเป็นพวกฆูล๊าตในบั้นปลายอายุของเขา วัลลอฮุอะอ์ลัม แต่เรา(เชคนะญาชี)ไม่เคยพบรายงานหะดีษของเขาที่บ่งบอกสิ่งนี้เลย(คือบ่งว่าเขาเป็นพวกฆูล๊าต)

ดูริญาลนะญาชี   อันดับที่ 77