ท่านรอซูลุลลอฮ์(ศ)กับหะดีษ 12 อิม่าม ( บทที่ 2)

[L-umar]

ท่านรอซูลุลลอฮ์(ศ)กับหะดีษ  12  อิม่าม ( บทที่ 2)

Θ สะนัดหะดีษ  ►

قاَلَ الشَّيْخُ الصَّدُوْقُ :

حَدَّثَنَا ْ أَحْمَدُ بْنُ زِيَادِ بْنِ جَعْفَرٍ الْهَمَذَانِي‏ قَالَ : حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ اِبْرَاهِيْمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِيْهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْر عَنْ غِيَاثِ بْنِ إِبْرَاهِيْمَ عَنِ الصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيْهِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِىٍ عَنْ أَبِيْهِ عَلِىِّ بْنِ الْحُسَيْنِ عَنْ أَبِيْهِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِىٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمِ قَالَ:

Θ มะตั่นหะดีษ  ►

سُئِلَ أَمِيْرُ الْمُؤْمِنِيْنَ عَلَيْهِ السَّلاَمِ عَنْ مَعْنَى قَوْلِ رَسُوْلِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ إِنِّىْ مُخَلِّفٌ فِيْكُمُ الثَّقَلَيْنِ كِتَابُ اللهِ وَعِتْرَتِيْ مَنِ الْعِتْرَةُ ؟ فَقَالَ : أَنَا وَالْحَسَنُ وَالْحُسَيْنُ وَالْأَئِمَّةُ التِّسْعَةُ مِنْ وُلْدِ الْحُسَيْنِ تَاسِعُهُمْ مَهْدِيُّهُمْ وَقَائِمُهُمْ لاَ يُفَارِقُوْنَ كِتَابَ اللهِ وَلاَ يُفَارِقُهُمْ حَتَّى يَرِدَوْا عَلَى رَسُوْلِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ حَوْضَـهُ

เชคศอดูกเล่าว่า :   อะหมัด บินซิยาด บินญะอ์ฟัร อัลฮะมะดานีเล่าให้เราฟัง จากอาลี บินอิบรอฮีม บินฮาชิมจากบิดาเขา จากมุฮัมมัด บินอะบีอุมัยริน จากฆิยาษ บินอิบรอฮีมเล่าว่า :  จากอิม่ามอัศศอดิก ญะอ์ฟัร บินมุฮัมมัด จากบิดาเขาคืออิม่ามมุฮัมมัด บินอาลี จากบิดาเขาคืออิม่ามอาลี บินฮูเซน จากบิดาเขาคืออิม่ามฮูเซน บินอาลีเล่าว่า :

ท่านอิม่ามอะมีรุลมุอ์มินีน(อิม่ามอาลี) ถูกถามถึงความหมายของวจนะ

ท่านรอซูลุลลอฮ์(ศ)ที่กล่าวว่า :

แท้จริงฉันได้มอบสิ่งหนักสองสิ่งไว้ในหมู่พวกท่าน  สิ่งแรกคือคัมภีร์ของอัลลอฮ์และอิตเราะฮ์ของฉัน,(ว่า) ใครคืออิตเราะฮ์ ?

ท่าน(อิม่ามอาลี)ได้ตอบว่า :  คือฉัน , ฮาซัน , ฮูเซนและบรรดาอิม่ามอีก 9 คนที่สืบเชื้อสายจากลูกหลานของฮูเซน  คนที่ 9 คือมะฮ์ดีของพวกเขาและคือกออิมของพวกเขา  

พวกเขาจะไม่แยกจากคัมภีร์ของอัลลอฮ์ และคัมภีร์ของอัลลอฮ์ก็จะไม่แยกจากพวกเขา จนทั้งสองจะกลับคืนมายังท่านรอซูลุลลอฮ์ที่สระอัลเฮาฎ์ของท่าน


ดูหนังสืออุยูนุ อัคบาริลริฎอ(อ)  โดยเชคศอดูก  เล่ม 1 : 57 หะดีษที่ 25

สถานะหะดีษ : สายรายงานเชื่อถือได้ทั้งหมด



۩ พิเคราะห์สายรายงานหะดีษ


1.เชคศอดูก→ 2.อะหมัด บินซิยาด บินญะอ์ฟัร อัลฮะมะดานี → 3.อาลี บินอิบรอฮีม บินฮาชิม→ 4.จากบิดาเขา→ 5. มุฮัมมัด บินอะบีอุมัยริน → 6. ฆิยาษ บินอิบรอฮีม → 7. อิม่ามญะอ์ฟัร(อัศศอดิก) บินมุฮัมมัด → 8. อิม่ามมุฮัมมัด(อัลบาเก็ร) บินอาลี → 9. อิม่ามอาลี(ซัยนุลอาบิดีน) บินฮูเซน → 10. อิม่ามฮูเซน บินอาลี → 11. อิม่ามอาลี บินอะบีตอลิบ


1. เชคศอดูก ( 305 – 381 ฮ.ศ.รวมอายุ 76 ปี)  →

เชคศอดูกอยู่ในยุคตัวแทนพิเศษ(นาอิบค็อศ)คนสุดท้ายของอิม่ามมะฮ์ดี เขารายงานหะดีษจากบิดาของเขาชื่อ อาลี บินอัลฮูเซน บินบาบะวัยฮฺ อัลกุมมี บิดาเชคศอดูกเคยเข้าพบอิม่ามฮาซันอัสการี อิม่ามคนที่ 11 และเขาอยู่จนถึงยุคฆ็อยบะฮ์ของอิม่ามท่านที่ 12  

กุตุบอัรบะอะฮ์(ตำราหะดีษชีอะฮ์ทั้งสี่) มีดังต่อไปนี้คือ
1. อัลกาฟี   ผู้เรียบเรียงเชคมุฮัมมัดบินยะอ์กูบ รู้จักกันในนามเชคกุลัยนี  มรณะ ฮ.ศ. 329

2. มันลายะห์ฎุรุฮุลฟะกีฮ์ ผู้เรียบเรียงเชคมุฮัมมัดบินอาลีบินฮูเซน บินบาบะวัยฮฺ อัลกุมมี รู้จักกันในนามเชคศอดูก  มรณะ ฮ.ศ.381

3. ตะฮ์ซีบุลอะห์กาม 4.อัลอิสติบศ็อร   ผู้เรียบเรียงคือเชคมุฮัมมัดบินอัลฮาซัน รู้จักกันในนามเชคตูซี่ มรณะ ฮ.ศ. 460

ชื่อเต็มของเชคศอดูกคือ

الشيخ أبو جعفر  محمد بن علي بن الحسين بن وسي بن بابويه القمي  المعروف بالشيخ الصدوق

เชคอะบูญะอ์ฟัร     มุฮัมมัด บินอาลี บินอัลฮูเซน บินมูซา บินบาบะวัยฮฺ  อัลกุมมี   รู้จักกันนาม  เชคศอดูก

เกิด
เชคศอดูกเกิดหลังปีฮ.ศ. 305  ที่เมืองกุม  ประเทศอิหร่าน   ด้วยบะร่อกัตจากการขอดุอาอ์ของอิม่ามมะฮ์ดี(อ)

มรณะ
เชคศอดูกมรณะฮ.ศ. 381 ที่เมืองเรย์ อยู่ทางตอนใต้ของเมืองเตฮะราน ประเทศอิหร่าน  ร่ายของเขาถูกฝังอยู่ใกล้กับสุสานของท่านสัยยิดอับดุลอะซีม อัลฮาซานี

คำวิจารณ์สถานะของเชคศอดูก

1- เชคตูซี่กล่าวว่า  

مُحَمَّدُ بْنُ عَلِىِّ بْنِ الْحُسَيْنِ بْنِ مُوسَى بْنِ باَبَوَيْهِ الْقُمِّيُّ، يُكْنَى أَباَ جَعْفَرٍ، كاَنَ جَلِيْلاً حاَفِظاً لِلأَحاَدِيْث بَصِيْراً بِالرِّجاَلِ ناَقِداً لِلأخْباَرِ لَمْ يُرَ فِي الْقُمِّيِّيْنَ مِثْلَهُ فِي حِفْظِهِ وَ كَثْرَةِ عِلْمِهِ

มุฮัมมัด บินอาลี บินอัลฮูเซน บินมูซา บินบาบะวัยฮฺ  อัลกุมมี  ฉายาอะบูญะอ์ฟัร    : เขาเป็นผู้ทรงคุณวุฒิระดับสูง  นักท่องจำหะดีษ    ผู้เชี่ยวชาญอิลมุลริญาล  นักวิจารณ์สายรายงานหะดีษ   ไม่เคยเห็นในชาวเมืองกุมคนใดเหมือนเขาในความจำของเขา และในความรู้ที่มากมายของเขา
ดูอัลฟะฮ์ร็อสต์ โดยเชคตูซี่  อันดับที่  695  

2- อิบนุดาวูดกล่าวว่า

مُحَمَّدُ بْنُ عَلِىِّ بْنِ الْحُسَيْنِ بن بابويه  أبو جعفر جليل القدر حفظة بصير بالفقه والاخبار شيخ الطائفة وفقيهها ووجهها بخراسان

มุฮัมมัด บินอาลี บินอัลฮูเซน บินมูซา บินบาบะวัยฮฺ  อัลกุมมี  ฉายาอะบูญะอ์ฟัร    : เขาเป็นผู้ทรงคุณวุฒิระดับสูง  นักท่องจำหะดีษ    ผู้เชี่ยวชาญด้านฟิกฮ์และรายงานหะดีษ  คือชัยค์แห่งกลุ่มปราชญ์ชีอะฮ์ เป็นฟะกีฮ์และเป็นหัวหน้ากลุ่มที่เมืองคูรอซาน
ดูริญาล อิบนิดาวูด  อันดับที่  1455  

3-อัลลามะฮ์ฮิลลีกล่าวว่า

مُحَمَّدُ بْنُ عَلِىِّ بْنِ الْحُسَيْنِ بن موسى بن بابويه القمي أبوجعفر نزيل الري شيخنا وفقيهنا ووجه الطائفة بخراسان، كان جليلا حافظا الاحاديث بصيرا بالرجال ناقدا للاخبار لم ير في القميين مثله في حفظه وكثرة علمه

มุฮัมมัด บินอาลี บินอัลฮูเซน บินมูซา บินบาบะวัยฮฺ  อัลกุมมี  อะบูญะอ์ฟัร    : พำนักอยู่ที่เมืองเรย์ (อิหร่าน)  เขาเป็นเชค(นักปราชญ์)ของเรา เป็นฟะกีฮ์ของเรา และเป็นหัวหน้ากลุ่มที่เมืองคูรอซาน
เขาคือผู้ทรงคุณวุฒิระดับสูง  นักท่องจำหะดีษ   ผู้เชี่ยวชาญอิลมุลริญาล  นักวิจารณ์สายรายงานหะดีษ ไม่เคยเห็นชาวเมืองกุมคนใดเหมือนเขาในความจำของเขา และในความรู้ที่มากมายของเขา
ดูคุลาเศาะตุลอักวาล โดยอัลลามะฮ์ฮิลลี  อันดับที่  44  

เชคอับบาส อัลกุมมีกล่าวว่า  

(ابن بابويه) أبوجعفر مُحَمَّدُ بْنُ عَلِىِّ بْنِ الْحُسَيْنِ بن موسى بن بابويه القمي، شيخ الحفظة ووجه الطائفة المستحفظة رئيس المحدثين والصدوق فيما يرويه عن الائمة الطاهرين (ع) ولد بدعاء مولانا صاحب الامر (ع)

อิบนุบาบะวัยฮฺ  อะบูญะอ์ฟัร  มุฮัมมัด บินอาลี บินอัลฮูเซน บินมูซา บินบาบะวัยฮฺ  อัลกุมมี   คือชัยค์แห่งนักท่องจำ เป็นหัวหน้ากลุ่มนักท่องจำหะดีษ  เป็นหัวหน้าบรรดานักรายงานหะดีษ และเชื่อถือได้ในสิ่งที่เขารายงานหะดีษจากบรรดาอิม่ามผู้บริสุทธิ์(อ) เขาเกิดมาด้วยการขอดุอาอ์ของอิม่ามซอฮิบุลอัมริ(อ)
ดูอัลกุนาวัลอัลกอบ โดยเชคอับบาสกุมมี  เล่ม 33 หน้า 1


2.อะหมัด บินซิยาด บินญะอ์ฟัร อัลฮะมะดานี →

เขาคือสาวกของอิม่ามอาลีอัลฮาดี อิม่ามคนที่ 10

ท่านอิบนุดาวูดกล่าวว่า

أحْمَدُ بْنُ زِياَدِ بْنِ جَعْفَرٍ الْهَمَذاَنِيُّ  ثِقَةً

อะหมัด บินซิยาด บินญะอ์ฟัร อัลฮะมะดานี   เชื่อถือได้ในการรายงาน
ดูริญาลอิบนิดาวูด  อันดับที่  77

อัลลามะฮ์ฮิลลีกล่าวว่า

أحْمَدُ بْنُ زِياَدِ بْنِ جَعْفَرٍ الْهَمَذاَنِيُّ كاَنَ رَجُلاً ثِقَةً دِيْناً فاَضِلاً رضى الله عنه

อะหมัด บินซิยาด บินญะอ์ฟัร อัลฮะมะดานี   เขาเป็นคนที่เชื่อถือได้ในการรายงาน มีศาสนา มีความประเสริฐ  ร่อฎิยัลลอฮุอันฮุ
ดูคุลาเศาะตุลอักวาล  อันดับที่  37

สัยยิดอาลี อัลบุรูญัรดีกล่าวว่า

أحْمَدُ بْنُ زِياَدِ بْنِ جَعْفَرٍ الْهَمَذاَنِيُّ  ثِقَةً، روى عنه أبو جعفر بن بابويه، وقد أثنى عليه في اكمال الدين، فقال: كان رجلا ثقة دينا فاضلا، وقد وثقه في \\\" صه \\\" وأثنى عليه هكذا فالرجل مقبول الرواية بلا ريب

อะหมัด บินซิยาด บินญะอ์ฟัร อัลฮะมะดานี   เชื่อถือได้ในการรายงาน  ท่านอะบูญะอ์ฟัร บินบาบะวัยฮฺ(เชคศอดูก)ได้รายงานหะดีษจากเขา  และได้ยกย่องต่อเขาเอาไว้ในหนังสือกะลมาลุดดีน โดย(เชคศอดูก)ได้กล่าวว่า  เขา(อะหมัดบินซิยาด)เป็นคนที่เชื่อถือได้ในการรายงาน มีศาสนา มีความประเสริฐ   ท่านอัลลามะฮ์ฮิลลี่ได้ให้ความเชื่อถือต่อเขาไว้ในหนังสือคุลาเศาะตุลอักวาลและได้ยกย่องเขาไว้เช่นกัน เพราะฉะนั้นชายคนนี้จึงถูกยอมรับต่อการรายงานหะดีษโดยไม่ต้องสงสัย
ดูเฏาะรออิฟุละกอล  อันดับที่  772


3.อาลี บินอิบรอฮีม บินฮาชิม อัลกุมมี →

เขาคือสาวกของอิม่ามมุฮัมมัดอัลญะวาด อิม่ามคนที่ 9  มีชีวิตอยู่ในช่วงฮ.ศ.307 คืออาจารย์คนหนึ่งของเชคกุลัยนี  เขาได้ฟังหะดีษมามากมายและได้แต่งตำราไว้หลายเล่ม  เขาได้รับการถ่ายทอดความรู้จากบิดาของเขาและได้รายงานหะดีษจากบิดาของเขาไว้มากมาย

อาลี บินอิบรอฮีมรายงานหะดีษจากบุคคลมากมายเช่น→
อะหมัด บินมุฮัมมัด บินคอลิด อัลบัรกี  มรณะฮ.ศ. 274
มุฮัมมัด บินอีซา บินอะบีด
อิสฮาก บินอิบรอฮีม (เป็นพี่ชายของเขา)
ซอและห์ บินอัสสินดี
อัลฮาซัน บินมูซา อัลค็อชชาบ
สะละมะฮ์ บินอัลคอตตอบ
อัลมุคต้าร บินมุฮัมมัด อัลฮะมาดานี   และคนอื่นๆ

ผู้ที่รายงานหะดีษจากอาลี บินอิบรอฮีม →
มุฮัมมัด บินยะอ์กูบ อัลกุลัยนี (ได้รายงานหะดีษจากเขามากมาย)
มุฮัมมัด บินมูซา บินอัลมุตะวักกิล
อะหมัด บินซิยาด บินญะอ์ฟัร อัลฮะมะดานี
อัลฮาซัน บินฮัมซะฮ์  อัลอาลาวี

อาลี บินอิบรอฮีมเป็นฟะกีอ์(นักปราชญ์)   มุฮัดดิษ(นักรายงานหะดีษ)  มุฟัสสิร(นักตัฟสีร)  มุอัคริค(นักประวัติศาสตร์อิสลาม)ที่โด่งดังคนหนึ่ง  เขามีหะดีษรายงานไว้มากมาย  มีความมั่นคงในการรายงาน
รายงานหะดีษของอาลี บินอิบรอฮีมถูกบันทึกอยู่ในกุตุบอัรบะอะฮ์ประมาณ 7,140 บทและจากหะดีษเหล่านั้นเป็นรายงานหะดีษที่ได้รัยมาจากบิดาของเขาประมาณ  6,214 บท

อาลี บินอิบรอฮีม มีบุตรชายสามคนและทั้งสามเป็นนักรายงานหะดีษทั้งสิ้นคือ
อิบรอฮีม บินอาลี บินอิบรอฮีม
อะหมัด บินอาลี บินอิบรอฮีม
มุฮัมมัด บินอาลี บินอิบรอฮีม

ท่านะญาชีกล่าวว่า

علي بن إبراهيم بن هاشم أبو الحسن القمي ثقة في الحديث، ثبت، معتمد، صحيح المذهب

อาลี บินอิบรอฮีม บินฮาชิม  อะบุลฮาซัน ชาวเมืองกุม   เชื่อได้ในการรายงานหะดีษ  มั่นคง ยึดถือได้  อยู่มัซฮับที่ถูกต้อง
ดูริญาลนะญาชี  อันดับที่ 680

ท่านอิบนุดาวูดกล่าวว่า

علي بن إبراهيم بن هاشم القمي أبو الحسن  ثقة في الحديث ثبت معتمد صحيح المذهب

อาลี บินอิบรอฮีม บินฮาชิม  อะบุลฮาซัน ชาวเมืองกุม   เชื่อได้ในการรายงานหะดีษ  มั่นคง ยึดถือได้  อยู่มัซฮับที่ถูกต้อง
ดูริญาลอิบนุดาวูด  อันดับที่ 1018

อัลลามะฮ์ฮิลลีกล่าวว่า

على بن إبراهيم بن هاشم القمي ابوالحسن ثقة في الحديث ثبت معتمد صحيح المذهب

อาลี บินอิบรอฮีม บินฮาชิม  อะบุลฮาซัน ชาวเมืองกุม   เชื่อได้ในการรายงานหะดีษ  มั่นคง ยึดถือได้  อยู่มัซฮับที่ถูกต้อง
ดูคุลาเศาะตุลอักวาล  อันดับที่ 45


4. อิบรอฮีม บินฮาชิม อัลกุมมี (คือบิดาของอาลี บินอิบรอฮีม) →

เขามีชีวิตอยู่ในช่วงก่อนฮ.ศ.247 เป็นนักรายงานหะดีษ เจ้าของตัฟสีรที่รู้จักกันด้วยชื่อ ตัฟสีรอัลกุมมี

อิบรอฮีม บินฮาชิมรายงานหะดีษจาก→
มุฮัมมัด บินอะบีอุมัยริน (อิบรอฮีม บินฮาชิมรายงานหะดีษจากบุคคลผู้นี้มากมาย)
อะบี อิสฮาก อัลค็อฟฟาฟ
อะบี ษุมามะฮ์  สาวกของอิม่ามอะบีญะอ์ฟัร อัษษานี(อิม่ามญะวาด)
อะบีหะรีร บินอิดรีส สาวกอิม่ามมูซากาซิม(อ)
อะบีอับดิลละฮ์ อัลบัรกี
อับดุลเราะห์มาน บินอะบีนัจญ์รอน
อัลฮาซัน  บินมะห์บูบ
อิสมาอีล บินมิรอร (อิบรอฮีม บินฮาชิมรายงานหะดีษจากบุคคลผู้นี้มากมาย)
อิบรอฮีม บินอิสฮาก อัลอะห์มัร
อะหมัด บินมุฮัมมัด บินอะบีนัศร์
อิสมาอีล บินมิฮ์รอน
ญะอ์ฟัร บินมุฮัมมัด อัลอัชอะรี
อัลฮาซัน บินอาลี บินฟัฎฎอล
อัลฮาซัน บินอาลี อัลวัชชาอ์
ฮัมมาด บินอีซา อัลญุฮันนี (อิบรอฮีม บินฮาชิมรายงานหะดีษจากบุคคลผู้นี้มากมาย)
ซิยาด อัลกินดี
ศ็อฟวาน บินยะห์ยา
อับดุลลอฮ์  บินญุนดุบ
อุษมาน บินอีซา แลคนอื่นๆอีกมากมาย  

ผู้ที่รายงานหะดีษจากอิบรอฮีม บินฮาชิมคือ →
อาลี บินอิบรอฮีม คือบุตรของเขาซึ่งรายงานหะดีษจากบิดาอย่างมากมาย
อะหมัด บินอิดรีส
สะอัด บินอับดุลลอฮ์
อับดุลลอฮ์ บินญะอ์ฟัร อัลหุมัยรี
อาลี บินอัลฮาซัน บินฟัฎฎอล
มุฮัมมัด บินอะหมัด บินอิมรอน อัลอัชอะรี
มุฮัมมัด บินอัลฮาซัน อัศศอฟฟ้าร
มุฮัมมัด บินอาลี บินมะห์บูบ
มุฮัมมัด บินยะห์ยา อัลอัตต็อร  และคนอื่นๆอีกมากมาย

อิบรอฮีม บินฮาชิมได้ย้ายจากเมืองกูฟะฮ์(อิรัก)ไปอยู่ที่เมืองกุม(อิหร่าน)และเขาได้ทำการเผยแพร่หะดีษและคำฟัตวาต่างๆของอะฮ์ลุลบัยต์(อ)ที่นั่น  ดังนั้นเขาจึงเป็นบุคคลแรกที่เผยแพร่หะดีษของชาวกูฟะฮ์ในเมืองกุม เนื่องจากเขารู้ซึ้งถึงภาระหน้าในการเผยแพร่วิชาความรู้และกฏเกณฑ์ต่างๆของอัลลอฮ์อัซซะวะญัล และเขามีความปรารถนาอย่างแรงกล้าที่จะเผยแพร่คุณงามความประเสริฐต่างๆของอะฮ์ลุลบัยต์นะบี(อ)

อิบรอฮีม บินฮาชิมมีชีวิตอยู่จนถึงสมัยอิม่ามริฎอ อิม่ามคนที่ 8 และนับว่าเขาคือสาวกคนหนึ่งของท่าน  เขาได้รายงานหะดีษจากบรรดาสาวกของบรรดาอิม่าม(อ)เอาไว้มากมาย จนกระทั่งว่า ไม่มีบรรดานักรายงานหะดีษคนใดจะรายงานหะดีษมากเทียบเท่ากับการรายงานของเขา ซึ่งหะดีษเหล่านั้นมีเนื้อหาต่างๆเกี่ยวกับวิชาฟิกฮ์อย่างหลากหลาย  หะดีษของอะฮ์ลุลบัยต์(อ)ที่อิบรอฮีม บินฮาชิมรายงานมีจำนวนถึง 6,414 บท ซึ่งเขาได้รับหะดีษเหล่านั้นมาจากบรรดาเชค((อาจารย์ของเขา)จำนวนถึง 160 คน  และสิ่งนี้ได้บ่งบอกให้รู้ว่า อิบรอฮีม บินฮาชิมเป็นบุคคลที่มีความกว้างขวางทางความรู้  ทางฟิกฮ์  ทางการจดจำและมีความเฉลียวฉลาดมาก

ท่านนะญาชีกล่าวว่า

إِبْرَاهِيمُ بْنُ هَاشِمٍ أبو إسحاق القمي أصله كوفي، انتقل إلى قم، قال أبو عمرو الكشي تلميذ يونس بن عبد الرحمن من أصحاب الرضا (ع)

อิบรอฮีม บินฮาชิม อะบูอิสฮาก อัลกุมมี  เดิมเป็นชาวกูฟะฮ์แล้วได้ย้ายมาอยู่ที่เมืองกุม  ท่านกัชชีกล่าวว่า   เขาเป็นลูกศิษย์ของยูนุส บินอับดุลเราะห์มานซึ่งเป็นสาวกคนหนึ่งของอิม่ามริฎอ(อ)  
ดูริญาลนะญาชี อันดับที่ 18

อัลลามะฮ์ฮิลลีกล่าวว่า

إِبْرَاهِيمُ بْنُ هَاشِمٍ أبواسحاق القمي أصله من كوفة وانتقل إلى قم، وأصحابنا يقولون: انه أول من نشر حديث الكوفيين بقم، وذكروا انه لقى الرضا عليه السلام وهو تلميذ يونس بن عبدالرحمان من أصحاب الرضا عليه السلام ولم أقف لاحد من أصحابنا على قول في القدح فيه، ولا على تعديله بالتنصيص والروايات عنه كثيرة، والارجح قبول قوله

อิบรอฮีม บินฮาชิม อะบูอิสฮาก อัลกุมมี  เดิมเป็นชาวกูฟะฮ์แล้วได้ย้ายมาอยู่ที่เมืองกุม  อัศฮาบของเราได้เล่าว่า   เขาเป็นบุคคลแรกที่ได้เผยแพร่หะดีษของชาวกูฟะฮ์(อิรัก)ที่เมืองกุม (อิหร่าน) และยังเล่าว่า  เขาได้พบกับอิม่ามริฎอ(อ)  และเขาเป็นลูกศิษย์ของยูนุส บินอับดุลเราะห์มานซึ่งเป็นสาวกคนหนึ่งของอิม่ามริฎอ(อ)   (อัลลามะฮิลลี)กล่าวว่า ฉันไม่เคยพบอัศฮาบของเราคนใดที่มีคำพูดตำหนิในตัวเขาหรือยกย่องเขาด้วยหลักฐาน  และมีรายงานหะดีษต่างๆที่มาจากเขามากมาย  และที่มีน้ำหนักมากที่สุดคือ  คำพูดของเขา(อิบรอฮีม)นั้นเป็นที่ถูกยอมรับ  
ดูคุลาเศาตุลอักวาล  อันดับที่  9

สัยยิดอาลี อัลบุรูญัรดีกล่าวว่า

إبراهيم بن هاشم، أبو إسحاق القمّي، وكان أوّل من نشر حديث الكُوفيّين بقمّ  ثقة، خيّر، جيّد

อิบรอฮีม บินฮาชิม อะบูอิสฮาก ชาวเมืองกุม  เขาเป็นบุคคลแรกที่ได้เผยแพร่หะดีษของชาวกูฟะฮ์(อิรัก)ที่เมืองกุม (อิหร่าน)  เขาเชื่อถือได้  เป็นคนดีมาก
ดูฟาอิกุลมะกอล  อันดับที่  44


5. มุฮัมมัด บินอะบีอุมัยริน →

คือสาวกของเป็นสาวกของอิม่ามมูซากาซิมและอิม่ามอาลีริฎอ อิม่ามคนที่ 7 และ 8  (เขามีอีกชื่อหนึ่งคืออะหมัด บินมุฮัมมัด บินซิยาดอัลอะซะดี )  หรือที่เรารู้จักกันในนาม อิบนิ อะบีอุเมรฺ  มรณะฮ.ศ.217  เขาคือฟะกีฮ์  ร็อบบานี มีฉายาว่า อะบูมุฮัมมัด เป็นชาวเมืองแบกแดด(อิรัก) เป็นบุคคลที่นักวิชาการมีมติตรงกันว่า อิบนิ อะบีอุเมรฺคือหนึ่งในหกจากบรรดาผู้ที่มีความน่าเชื่อถือในการรายงานหะดีษและได้รับการรับรองในเรื่องฟิกฮ์ของพวกเขา
ดูเมาซูอะฮ์ อัศฮาบุลฟุเกาะฮาอ์  อันดับที่  1115

ตัวอย่างหะดีษซอฮิ๊ฮ์ของอิบนิอะบีอุเมรในกุตุบอัรบะอะฮ์เช่น

عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ(زِياَد) عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ رَبَاحٍ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا الْحَسَنِ (ع) عَنْ مُفْرِدِ الْعُمْرَةِ عَلَيْهِ طَوَافُ النِّسَاءِ قَالَ نَعَمْ  

จากอะหมัด บินมุฮัมมัด  จากมุฮัมมัด บินอะบีอุมัยริย(คือซิยาด) จากอิสมาอีล บินร่อบาห์เล่าว่า ฉันได้ถามอิม่ามอะบุลฮาซัน(อ)ถึงการทำอุมเราะฮ์มุฟร็อดว่า จำเป็นที่เขาจะต้องทำการต่อวาฟนิซาอ์หรือไม่ ท่านอิม่ามตอบว่า " ใช่ "
ดูอัลอิสติบศ็อร โดยเชคตูซี่  เล่ม 2 : 232 หะดีษที่ 1 สถานะหะดีษซอฮิ๊ฮ์


เชคมุฮัมมัด บินอัลฮาซัน อัตตูซี่(385-460 ฮ.ศ.)กล่าวว่า

مُحَمَّدُ بْنُ أَبِيْ عُمَيْرٍ : يكنى أبا أحْمَد، مِنْ مَوَالِي الْأَزَد، وَ اسْمُ أبِي عُمَيْرٍ زِياَدُ، وَكاَنَ مِنْ أَوْثَقِ الناَّسِ عِنْدَ الْخَاصَّةِ وَالْعاَمَّةِ ،  
وأدرك من الأئمة عليهم السلام ثلاثة أبا إبراهيم موسى عليه السلام، و لم يرو عنه و أدرك الرضا عليه السلام، و روى عنه و الجواد عليه السلام،    

มุฮัมมัด บินอะบีอุมัยริน  : ฉายาอะบูมุฮัมมัด คนรับใช้คนหนึ่งของเผ่าอะซัด ชื่อของอะบีอุมัยรินคือซิยาด  และเขาเป็นบุคคลที่น่าเชื่อถือมากที่สุดในทัศนะของชีอะฮ์และซุนนี่
เขาอยู่ทันอิม่ามสามท่านคือ อิม่ามมูซากาซิม อิม่ามอาลีริฎอและอิม่ามมุฮัมมัดญาวาด(อ)
ดูอัลฟะฮ์ร็อสต์ โดยอัตตูซี่  อันดับที่  607


และเชคตูซีกล่าวว่า
 
مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عُمَيْرٍ يُكْنَى أَباَ أَحْمَد، وَاسْمُ أَبِي عُمَيْرٍ زِياَدُ، مَوْلَى الْأَزَد، ثِقَةً

มุฮัมมัด บินอะบีอุมัยริน (มรณะฮ.ศ.217) ฉายาอะบูอะหมัด ชื่อจริงของอะบีอุมัยรินคือ ซิยาด  เป็นคนรับใช้ของ(เผ่า)อัลอะซะดี เชื่อถือได้ในการรายงาน   ดูริญาลเชคตูซี  อันดับที่  5413

ท่านนะญาชีกล่าวว่า

مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي عُمَيْرٍ زياد بن عيسى أبو أحمد الأزدي   لقي أبا الحسن موسى عليه السلام وسمع منه أحاديث كناه في بعضها فقال يا أبا أحمد، وروى عن الرضا عليه السلام، جليل القدر عظيم المنزلة فينا

มุฮัมมัด บินอะบีอุมัยริน ซิยาดบินอีซา  ฉายาอะบูอะหมัด อัลอะซะดี    เขาได้พบกับอิม่ามอะบุลฮาซันมูซา(อ)และยังได้ฟังหะดีษต่างๆจากท่าน ท่านอิม่ามได้เรียกชื่อเขาในบางครั้งว่าอะบูอะหมัด(บิดาของอะหมัด) และเขายังได้รายงานหะดีษจากอิม่ามริฎอ(อ)  เขาเป็นผู้ทรงคุณวุฒิชั้นสูง มีฐานะภาพยิ่งใหญ่ในหมู่พวกเรา    
ดูริญาลนะญาชี  อันดับที่  887

สัยยิดอัลคูอีกล่าวว่า

محمد بن زياد الازدي : روى عن أبان بن عثمان الاحمر . الفقيه : الجزء 4 ، باب النوادر وهو آخر
أبواب الكتاب ، الحديث 832 . أقول : هو محمد بن أبي عمير

มุฮัมมัด บินซิยาดอัลอะซะดี : รายงานหะดีษจากอะบาน บินอุษมาน อัลอะห์มัร ดูมันลายะห์ฎุรุฮุลฟะกีฮ์ เล่ม 4 หะดีษที่ 832  ฉันขอกล่าวว่า  เขาคือ มุฮัมมัด บินอะบีอุมัยริน
ดูมุอ์ญัมริญาล โดยอัลคูอี อันดับที่  10793


6. ฆิยาษ บินอิบรอฮีม →

คือสาวกของอิม่ามญะอ์ฟัรศอดิก อิม่ามคนที่ 6  มีชีวิตอยู่ในช่วงก่อนฮ.ศ. 183  เขาเป็นนักรายงานหะดีษ  เชื่อถือได้
เวลาโดยส่วนมากของฆิยาษคือติดตามอิม่ามศอดิก(อ)รับความรู้เรื่องหะดีษจากท่านและรายงานหะดีษจากท่านถึง 84 บทในเรื่องราวเกี่ยวกับฟิกฮ์ที่แตกต่างกันไปและเรื่องอื่นๆ

ฆิยาษรายงานหะดีษจาก→อิม่ามอิมามศอดิกและอิม่ามมูซากาซิม
ผู้ที่รายงานหะดีษจากฆิยาษคือ→
มุฮัมมัด บินอะบีอุมัยริน
มุฮัมมัด บินคอลิด อัลบัรกี
อัลฮาซัน บินอาลี บินบักก๊อห์
บัรรอเกาะฮ์ อัลอัศฟฮานี
ญะอ์ฟัร บินบะชีร อัลบะญะลี
อัลดุลลอฮ์ บินสินาน
อับดุลลอฮ์ บินอัลมุฆีเราะฮ์
มุฮัมมัด บินยะห์ยา อัลค็อษอะมี
อัลฮูเซน บินยะซีด บินมุฮัมมัด บินเนาฟะลี

ท่านนะญาชีกล่าวว่า

غِيَاثُ بْنُ إِبْرَاهِيم التَّمِيمِيُّ الْأُسَيِّدِيُّ   بَصْرِيٌّ ، سَكَنَ الْكُوْفَة، ثِقَةً، رَوَى عَنْ أَبِيْ عَبْدِ اللهِ وَأَبِي الْحَسَنِ عليهما السلام.

ฆิยาษ บินอิบรอฮีม อัตตะมีมี อัลอุซัยดี ชาวเมืองบัศเราะฮ์ อาศัยอยู่ที่เมืองกูฟะฮ์  เชื่อถือได้  เขารายงานหะดีษจากอิม่ามอิมามศอดิกและอิม่ามมูซากาซิม
ดูริญาลนะญาชี  อันดับที่  833
‏
อัลลามะฮ์ฮิลลีกล่าวว่า
غِيَاثُ بْنُ إِبْرَاهِيم التَّمِيمِيُّ الْأُسَيِّدِيُّ  بَصْرِيٌّ سَكَنَ الْكُوْفَة  ثِقَةً، رَوَى عَنْ أَبِيْ عَبْدِ عبدالله عليه السلام وكان بتريا
ฆิยาษ บินอิบรอฮีม อัตตะมีมี อัลอุซัยดี ชาวเมืองบัศเราะฮ์ อาศัยอยู่ที่เมืองกูฟะฮ์  เชื่อถือได้  เขารายงานหะดีษจากอิม่ามอิมามศอดิก เป็นพวกบัตตะรี  
ดูคุลาตุลอักวาล  หน้า 246  อันดับที่  1 ฟัศล์ที่  7 อักษร เฆน

สัยยิดอาลี อัลบุรูญัรดีกล่าวว่า

غِيَاثُ بْنُ إِبْرَاهِيم التَّمِيمِيُّ الْأُسَيِّدِيُّ ، ثقة، وكان بُتريّاً

ฆิยาษ บินอิบรอฮีม อัตตะมีมี อัลอุซัยดี เชื่อถือได้ในการรายงาน เป็นพวกบัตตะรี  
ดูฟาอิกุลมะกอล  อันดับที่  773


7. อิม่ามญะอ์ฟัร(อัศศอดิก) บินมุฮัมมัด →

คืออิม่ามคนที่ 6 แห่งมัซฮับอะฮ์ลุลบัยต์(อ)เกิดที่นครมะดีนะฮ์ ฮ.ศ.83 – 148

قاَلَ ابْنُ حِباَّن : جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّد بْنِ عَلِيٍّ بْنِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ رضي الله عنهم كنيته أبو عبد الله يروى عن أبيه وَكاَنَ مِنْ ساَدَاتِ أَهْلِ الْبَيْتِ فِقْهاً وَعِلْماً وَفَضْلاً  
 
อิบนุฮิบบานกล่าวว่า   :  ญะอ์ฟัร บินมุฮัมมัด  ฉายาอะบูอับดุลลอฮ์  รายงานหะดีษจากบิดาของเขา  เป็นผู้มีความรอบรู้และทรงคุณวุฒิคนหนึ่งจากบรรดาสัยยิดแห่งอะฮ์ลุลบัยต์      ดูอัษษิกอต โดยอิบนิฮิบบาน  อันดับที่ 226

قاَلَ ابْنُ حَجَرٍ : جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ بْنِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ الهاشمي أبو عبد الله الْمَعْرُوْفُ بِالصاَّدِقِ صَدُوْقٌ فَقِيْهٌ إِماَمٌ مِنَ الساَّدِسَة  
 
อิบนุหะญัรกล่าวว่า   :  ญะอ์ฟัร บินมุฮัมมัด  รู้จักกันในนามอัศศอดิก(ผู้มีวาจาสัตย์)  เชื่อถือได้  เป็นผู้รู้  เป็นอิม่าม
ดูตักรีบุตตะฮ์ซีบ  อันดับที่ 950
     
إِسْحَاقُ بْنُ إبراهيم بْنِ رَاهَوَيْهِ يَقُوْلُ قُلْتُ لِلشاَّفِعِىِّ كَيْفَ جَعْفَرُبْنُ مُحَمَّدٍ عِنْدَكَ قاَلَ ثِقَةٌ
يَحْيَى بْنُ مَعِينٍ قاَلَ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ ثِقَةً
عَبْدُ الرَّحْمن قاَلَ سَمِعْتُ أَبِىْ يَقُوْلُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ ثِقَةً لاَ يُسْأَلُ عَنْ مِثْلِهِ

ท่านอิสฮ๊าก บินรอฮะวัยฮฺกล่าวว่า   :  ฉันกล่าวกับอิม่ามชาฟิอีว่า ท่านญะอ์ฟัร บินมุฮัมมัดเป็นอย่างไรในทัศนะของท่าน  เขาตอบว่า  เชื่อถือได้  
ท่านยะห์ยา บินมะอีนกล่าวว่า  ท่านญะอ์ฟัร บินมุฮัมมัด  เชื่อถือได้
ท่านอับดุลเราะห์มานกล่าวว่า  ฉันได้ยินบิดาของฉันกล่าวว่า  ท่านญะอ์ฟัร บินมุฮัมมัด เชื่อถือได้ไม่ต้องถามถึงว่าจะมีผู้เหมือนเยี่ยงเขา     ดูอัลญัรฮุ วัตตะอ์ดีล โดยอิบนิอะบีฮาติม  อันดับที่ 1987


8.อิม่ามมุฮัมมัด(อัลบาเก็ร) บินอาลี

คืออิม่ามคนที่ 5 แห่งมัซฮับอะฮ์ลุลบัยต์(อ)เกิดที่มะดีนะฮ์ ฮ.ศ.57 – 95

قاَلَ ابْنُ أَبِيْ حاَتِمٍ  : مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ بْنِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ أَبُوْ جَعْفَرٍ رَوَى جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ وَأَبِيْهِ عَلِىُّ بْنُ الْحُسَيْنِ رَوَى عَنْهُ ابْنُهُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ

อิบนุอะบีฮาติมกล่าวว่า   :  มุฮัมมัด บินอาลี  อะบูญะอ์ฟัร  รายงานจากท่านญาบิร บินอับดุลลอฮ์และบิดาของเขาคืออาลี บินฮูเซน  ผู้ที่รายงานจากเขาคือบุตรของเขาชื่อ ญะอ์ฟัร บินมุฮัมมัด
ดูอัลญัรฮุ วัตตะอ์ดีล  อันดับที่ 117
     
قاَلَ الْعِجْلِيُّ : مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ تاَبِعِيٌّ  ثِقَةٌ

อัลอิจญ์ลีกล่าวว่า   :  มุฮัมมัด บินอาลี  เป็นตาบิอี  เชื่อถือได้     ดูอัษษิกอต โดยอัลอิจญ์ลี  อันดับที่ 1630

قاَلَ ابْنُ حَجَرٍ : مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ أَبُو جَعْفَرٍ الْباَقِرُ  ثِقَةٌ

อิบนุหะญัรกล่าวว่า   : มุฮัมมัด บินอาลี  อะบูญะอ์ฟัร อัลบาเก็ร   เชื่อถือได้
ดูตักรีบุตตะฮ์ซีบ  อันดับที่ 6151    
 
قاَلَ الذَّهَبِيُّ : أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ بْنِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ ، الْعَلَوِيُّ الْفاَطِمِيُّ، الْمَدَنِيُّ، وَلَدُ زَيْنِ الْعاَبِدِيْن،  وَ اتَّفَقَ الْحُفَّاظُ عَلَى الِاحْتِجَاج بِأَبِيْ جَعْفَرٍ
   
อัซซะฮะบีกล่าวว่า   : อะบูญะอ์ฟัร  มุฮัมมัด บินอาลี  บุตรชายท่านซัยนุลอาบิดีน  นักท่องจำหะดีษมีมติว่าให้ยึดหะดีษของท่านอะบีญะอ์ฟัรเป็นหลักฐานได้     ดูสิยัร อะอ์ลามุนนุบะลาอ์  อันดับที่ 158


9.อิม่ามอาลี(ซัยนุลอาบิดีน) บุตรอิม่ามฮูเซน

คืออิม่ามคนที่ 4 แห่งมัซฮับอะฮ์ลุลบัยต์(อ)เกิดที่นครมะดีนะฮ์ ฮ.ศ.38 – 114

قال العِجْلِي : عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ مَدَنِيٌّ تاَبِعِيٌّ ثِقَةٌ وَكاَنَ رَجُلاً صاَلِحاً

อัลอิจญ์ลีกล่าวว่า  : อาลี บินฮูเซน เป็นตาบิอี  เชื่อถือได้ และเป็นคนซอและห์
ดูอัษษิกอต โดยอิจญ์ลี  อันดับที่  1293  

قاَلَ ابْنُ حَجَر : عَلِىُّ بْنُ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِىِّ بْنِ أَبِى طَالِبٍ الْهاَشِمِيُّ زَيْنُ الْعاَبِدِيْنَ ثِقَةٌ ثَبَتٌ عاَبِدٌ فَقِيْهٌ فاَضِلٌ مَشْهُوْرٌ

 อิบนุหะญัรกล่าวว่า   : อาลี บินฮูเซน  ซัยนุลอาบิดีน  เชื่อถือได้  มีความมั่นคง  อาบิ๊ด  ฟะกีฮ์  ฟาดิ้ล มัชฮู้ร
ดูตักรีบุตตะฮ์ซีบ  อันดับที่ 4715

قاَلَ الذَّهَبِيُّ : عَلِىُّ بْنُ الْحُسَيْنِ (ع) اِبْنُ الْاِماَمِ عَلِىِّ بْنِ أَبِى طَالِبِ بْنِ عَبِدِ الْمُطَّلِبِ بْنِ هاَشِمِ بْنِ عَبْدِ مَناَف، السَّيِّدُ الْاِماَمُ، زَيْنُ الْعاَبِدِيْنَ، الْهاَشِمِيُّ الْعَلَوِيُّ، الْمَدَنِيُّ
     
อัซซะฮะบีกล่าวว่า   : อาลี บินฮูเซน  คือสัยยิด  เป็นอิม่ามผู้นำ    ดูสิยัร อะอ์ลามุนนุบะลาอ์  อันดับที่ 157


10.อิม่ามฮูเซน บุตรอิม่ามอาลี

คืออิม่ามคนที่ 3 แห่งมัซฮับอะฮ์ลุลบัยต์(อ)เกิดที่นครมะดีนะฮ์ ฮ.ศ.4 – 61

قاَلَ ابْنُ حَجَر : الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِىِّ بْنِ أَبِى طَالِبٍ الهاشمي أبو عبدالله المدني سِبْطُ رَسُوْلِ الله (ص)
   
อิบนุหะญัรกล่าวว่า   : ท่านฮูเซน บินอาลีบินอะบีตอลิบ หลานชายของท่านรอซูล(ศ)  หนึ่งจากบรรดาซาบิกีนเอาวะลีน   ปราชญ์กลุ่มหนึ่งให้น้ำหนักว่า  เขาคือชายคนแรกที่เข้ารับอิสลาม
ดูตักรีบุตตะฮ์ซีบ  อันดับที่ 1334      ท่านรอซูล(ศ)กล่าวว่า  

الحَسَـنُ ‏ ‏وَالْحُسَـيْنُ ‏ ‏سَـيِّدَا شَـبَابِ أهْلِ الْجَـنَّة

ฮาซันและฮูเซนคือหัวหน้าชายหนุ่มแห่งชาวสวรรค์  ดูซอฮิ๊ฮ์ติรมิซี  หะดีษที่  2965


11.อิม่ามอาลี บุตรอะบีตอลิบ→ ท่านรอซูลุลลอฮ์(ศ)

คืออิม่ามคนที่ 1 แห่งมัซฮับอะฮ์ลุลบัยต์(อ)  เกิดที่กะอ์บะฮ์ นครมักกะฮ์  เกิดก่อนฮ.ศ.23  มรณะฮ.ศ. 41

قاَلَ ابْنُ حَجَر العسقلاني الشافعي : عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِب بن عَبْدِ الْمُطَّلِبِ بْنِ هَاشِمٍ الهاشمي ابنُ عَمِّ رسول الله (ص) وَزَوْجُ اِبْنَتِهِ مِنَ الساَّبِقِيْنَ الْأَوَّلِيْنَ وَرَجَّحَ جَمْعٌ أَنَّهُ أَوَّلُ مَنْ أَسْلَمَ

อิบนุหะญัรกล่าวว่า   : ท่านอาลี บินอะบีตอลิบ บุตรของลุงของท่านรอซูล(ศ) คือสามีบุตรีของท่านรอซูลฯ  เป็นหนึ่งจากบรรดาซาบิกูนอัลเอาวะลูน(ผู้เข้ารับอิสลามรุ่นแรกสุด)   มีนักปราชญ์กลุ่มหนึ่งให้น้ำหนักว่า  เขาคือชายคนแรกที่เข้ารับอิสลาม

ดูตักรีบุตตะฮ์ซีบ  อันดับที่ 4753